بی رحم ترین بالگردهای تهاجمی در دنیا ( هلی کوپترهای آپاچی)

آپاچی (آمریکا)

 

ای‌اچ-۶۴ آپاچی محصول شرکت بوئینگ و یک بالگرد تهاجمی چهار پره و دو موتوره با ارابه فرود چرخ زیر دم و یک کابین برای دو خدمه‌ است. آپاچی بعنوان مدل ۷۷ توسط شرکت بالگردسازی هیوز و در قالب برنامه بالگردهای تهاجمی پیشرفته ارتش ایالات متحده آمریکا و جهت جایگزینی هلیکوپتر ای‌اچ-۱ کبرا طراحی شد. آپاچی که نخستین بار در تاریخ ۳۰ سپتامبر ۱۹۷۵ به پرواز درآمد دارای یک حسگر نصب شده در دماغه بالگرد است که نقش جستجو برای یافتن اهداف و سیستم‌های دید در شب را ایفا می‌کند.
 

 

 

تسلیحات آپاچی شامل یک توپ ۳۰ میلی‌متری (۱٫۲ اینچی) ام۲۰۳ که بین دو چرخ فرود اصلی در زیر بدنه جلویی بالگرد نصب شده‌ است. معمولا ترکیبی از موشک‌های ضد زره ای‌جی‌ام-۱۱۴ هلفایر و غلاف راکت‌های هیدرا ۷۰  روی ۴ غلاف تسلیحات روی بال‌های بالگرد نصب می‌شوند. ای‌اچ-۶۴ دارای چندین سیستم پروازی پشتیبان برای بالا بردن احتمال دوام در نبرد می‌باشد و افزایش احتمال زنده ماندن خدمه در سقوط اولویت بالایی دارد. 

ارتش آمریکا در سال ۱۹۷۶، ای‌اچ-۶۴ را به بل وای‌ای‌اچ-۶۳ ترجیح داد و با قرارداد پیش‌تولید دو بالگرد دیگر به شرکت هیوز پاداش داد. در سال ۱۹۸۲، ارتش مجوز تولید آپاچی را صادر کرد. شرکت مک‌دانل داگلاس پس از خرید شرکت هیوز از شرکت سوما در سال ۱۹۸۴ تولید این بالگرد را ادامه داد. اولین بالگرد آی‌اچ-۶۴دی آپاچی لانگ‌بو (نمونه تقویت شده آپاچی اصلی) در ماه مارس ۱۹۹۷ به ارتش آمریکا تحویل داده شد. تولید این بالگرد توسط بخش دفاعی، فضایی و امنیتی بوئینگ ادامه یافته است. تاکنون بیش از ۱۰۰۰ فروند ای‌اچ-۶۴ تولید شده است.

 

 

ارتش ایالات متحده کاربر اصلی ای‌اچ-۶۴ است. این بالگرد در حالی‌که تبدیل به بالگرد تهاجمی اصلی چندین کشور مانند یونان، ژاپن، اسرائیل، هلند و سنگاپور شده است، تولید تحت مجوز آن به‌عنوان آگوستا وستلند آپاچی در بریتانیا هم انجام می‌شود. ای‌اچ-۶۴های آمریکایی در جنگ‌هایی در پاناما، خلیج فارس، کوزوو، افغانستان و عراق شرکت داشته‌اند. اسرائیل هم از آپاچی‌های خود در جنگ‌های لبنان و نوار غزه استفاده وسیعی کرده است.

 

مشخصات 

 

نوع: بالگرد جنگنده

کارخانه‌های سازنده: بالگرد سازی هیوز- مک دانل داگلاس(صنایع دفاعی بوئینگ)

پرواز اولیه: ۳۰سپتامبر۱۹۷۵

وضعیت فعلی: سرویس دهی فعال

کاربران: ارتش ایالات متحده - نیروی هوایی اسرائیل-نیروی هوایی هلند-نیروی دفاعی ژاپن

تاریخ تحویل: ۱۹۸۴

تعداد ساخته شده: ۱۰۴۸از ۲۰۰۰ مورد سفارش شده

قیمت: ۱۸میلیون دلار آمریکا

ارتفاع: 3.87 متر

قطر پروانه: 14.63 متر

وزن خالی: 5.165 کیلوگرم (بدون سوخت و اسلحه)

وزن قابل حمل: 8000 کیلوگرم

حداکثر وزن برخاست: 9.520 کیلوگرم

نیروی محرکه: 2 موتور  توربوشفت  General Electric T701

حداکثر سرعت: 273 کیلومتر در ساعت

برد عملیاتی:  بدون سوخت گیری 480 کیلومتر و با  سوخت گیری 1900 کیلومتر

ارتفاع قابل  فعالیت: حداکثر 6400 متر

سرعت صعود: 13 متر در ثانیه

 

 

کوسه سیاه (روسیه)

 

هلیکوپتر تهاجمی کاموف 50 (black shark یا همان کوسه سیاه) یکی از بهترین هلیکوپترهای شناخته شده در جهان است. این هلیکوپتر در قالب دو گونه طراحی گشته که نوع 2سرنشینه آن (کاموف 52) به (Alligator) موسوم است.این هلیکوپتر توانای روسی قابلیت حمله به اهداف زمینی و هوایی مختلف را در ساعات مختلف شبانه روز را داراست. 

 

 این بالگرد مجهز به دو موتور توربوشفت کلیموف (تی‌وی ۳-۱۱۷ وی‌ام آ) هر کدام به قدرت ۲۲۰۰ اسب بخار می‌باشد. طراحی این بالگرد در سال ۱۹۸۰ در دفتر طراحی کاموف آغاز شد و در سال ۱۹۹۵ تولید آن برای خدمت در ارتش روسیه به عنوان جایگزینی برای بالگرد میل-۲۴ تصویب شد.حداکثر سرعت لول کاموف 310 کیلومتر بر ساعت بوده و از برد رزمی برابر 460کیلومتر برخوردار است. کاموف توسط دفتر طراحی در روسیه طراحی گشته و از دو موتور توربوشفت کلیموف (تی وی 3-117 وی ام آ) هر کدام به قدرت 2200شفت اسب بخار برای تولید نیروی تراست خود بهره می برد. این موتورها در دوسمت بدنه هلیکوپتر واقع شده و این امر بقاپذیری بالایی به این هلیکوپتر بخشیده است. این هلیکوپتر می تواند حدود 2تن انواع تسلیحات شامل موشک های ضدتانک، راکت های غیرهدایت شونده در کالیبرهای مختلف، موشک های هوا به هوا و انوع بمب ها را در چهار محل زیر دو بال کوچک نصب شده در وسط حمل کند، که از مهم ترین موشک های آن می توان به Vikhr اشاره داشت. 

 

 

 

این موشک هدایت لیزری مافوق صوت ضدتانک در دو محل نصب زیر بال به تعداد 12 عدد حمل می شود که می‌توان به هدف‌گیری دور برد از فاصله هشت کیلومتری و دقت آن اشاره داشت. این هلیکوپتر همچنین مجهز به یک توپ 30میلیمتری با برد چهار کیلومتر است. کاموف کا-50 یک هلیکوپتر کاملاً آکروباتیک بوده و قابلیت انجام انواع مانورها مانند رول فانل و لوپ را داراست. قطر روتور اصلی این هلیکوپتر 14.5 متر بوده در حالیکه درازای هلیکوپتر مقداری نزدیک به 15.9 متر است.ارتفاع خود هلیکوپتر حدود 5 متر می باشد. لازم به ذکر است کاموف کا50 نخستین هلیکوپتر عملیاتی جهان مجهز به سیستم اجکت یا پرتاب صندلی خلبان بوده که خلبان را قادر می سازد در تمامی ارتفاعات و سرعت ها از این سیستم بهره برد. 

 

سیستم اویونیک پروازی این هلیکوپتر نیز به انواع سیستمهای ناوبری اینرسیالی ،(آی ان اس)خلبان اتوماتیک و سیستم هد آپ دیسپلی (اچ یو دی)یا نمایشگر مربوط به هدفگیری و سایر اطلاعات که در شیشه کابین جلو خلبان تعبیه شده مجهز است. وزن هلیکوپتر در حالت عادی یا وزن خام آن برابر 7692 کیلوگرم است که در هنگام تیک-آف متعادل به9800 کیلوگرم ارتقا یافته و پس از تیک-آف پایانی حداکثر وزن برخاست، به 10800 کیلوگرم می رسد. 

 

 

روتورهای این هلیکوپتر طوری طراحی شده که برخلاف هم چرخش می کنند و قابلیت هایی مانند قابلیت پرواز ساکن در ارتفاع 4000 متری و نرخ صعود ده متر بر ثانیه، قابلیت انجام مانور و چابکی فوق العاده حتی در سرعت های بالا،تقلیل تاثیر اغتشاش هوا و باد ،کاهش علائم راداری و صوتی و افزایش قدرت به میزان ده تا پانزده درصد را به این هلیکوپتر چابک بخشیده است. 

 

البته شرکت های (سکستانت) و (تامسون) از فرانسه نیز در ساخت سیستم های اویونیکی این هلیکوپتر با کاموف همکاری گسترده ای داشته اند. هلیکوپترهای کا-50 و کا-52 در هشتاد و پنج درصد قطعات مشترکند هرچند اضافه شدن سیستمهای چندمنظوره موجب افزایش وزن و در نتیجه کاهش عملکرد پروازی کا-52 نسبت به کا-50 شده ،ولی در کل مزیت خود را نسبت به رقبای همطراز خود حفظ کرده است و از این حیث نه تنها جزو بهترین بالگردهای روسی، بلکه در زمره برترین بالگردهای تهاجمی-تدافعی و درکل عملیاتی جهان قرار می گیرند.

 

کاموف دارای یک توپ ۳۰م م 2A42 می‌باشد.این توپ اتوماتیک در سمت راست کمی پایین تر از اتاقک خلبان نصب است که۴۶۰ گلوله دارای سر انفجاری بسیار بالاو یا ضد زره را شلیک می‌کند.نوع گلوله ها توسط خلبان در هنگام پرواز قابل تغییر است.این توپ به میزان کمی به سمت بیرون و بالا و پایین حرکت میکند.این نوع نصب شدن توپ باعث بهبود کیفیت نشانه روی و برد موثرتر و ضریب اطمینان برخورد بیشتر نسبت به توپ‌های متحرک است.

 

سیستم کنترل به صورت اتوماتیک تمام اطلاعات را به صورت همزمان با دیگر بالگردها یا وسایل تقسیم می‌کند و اجازه می‌دهد در حالی که یک بالگرد با هدف درگیر است هلیکوپتر دیگر هدف بعدی را نشانه گذاری کند، و همینطور این اطلاعات به مرکز فرماندهی زمینی یا نیروهای پیاده زمینی که دارای دستگاه نشانه گذاری لیزری هستند نیز تقسیم می‌شود؛ به این معنی که نیروهای پیاده نیز میتوانند با داشتن دستگاه نشانه گذاری target designation هدف را برای کاموف نشانه گذاری کنند.میزان قابل توجهی سلاح در زیر چهار جایگاه نصب شده زیر بال‌ها حمل می‌شود به اضافه دو جایگاه نوک بال‌ها،نزدیک به ۲۰۰۰ کیلوگرم. چهار جایگاه زیر بال‌ها قابلیت کج شدن ۱۰ درجه رو به پایین را دارند. همینطور در صورت لزوم قابلیت حمل مخزن تانک اضافی را دارد.
 

 

 

گزارش شده هدایتگر لیزری این هلیکوپتر عملاً ضد پارازیت است و پس از شلیک سیستم موشک را به صورت اتوماتیک به سمت هدف هدایت می‌کند که باعث می‌شود. بعد از شلیک کاموف توانایی گریز از منطقه خطر را داشته باشد. کاموف توانایی حمل انواع راکت پادهای غیر قابل کنترل نظیر اس-۵، اس-۸ و اس-۱۳ را دارد که میتوانند به سیستم هدفگیر لیزری Ugroza بالگرد متصل شوند.

 

مشخصات

 

خدمه: یک نفر

طول: ۱۶ متر

ارتفاع: ۴/۹۳

قطر پروانه اصلی: ۱۴/۵۰

وزن خالی: ۷۷۰۰ کیلو گرم

وزن بارگیری شده: ۹۸۰۰ کیلوگرم

پیشرانه: دو موتور توربوشفت Klimov TV3-117 به قدرت ۲۲۰۰ اسب بخار

حداکثر سرعت در هنگام شیرجه: ۳۵۰ کیکومتر در ساعت

حداکثر سرعت: ۳۱۵ کیلومتر در ساعت

حداکثر برد: ۱۱۶۰ کیلومتر با ۴ تانک جدا شونده سوخت خارجی

برد مفید: ۵۴۵ کیلومتر

حداکثر سقف پرواز: ۵۵۰۰ متر

سرعت اوج گیری: ۱۰ متر در هر ثانیه

توپ داخلی: توپ نیمه متحرک ۳۰ م م Shipunov 2A42 ( قابلیت شلیک ۴۶۰ گلوله ضد زره یا انفجار شدید ضد نفرات )

جایگاه حمل سلاح: ۴ جایگاه حمل سلاح زیر هر بال به اضافه دو جایگاه نوک هر بال برای نصب تجهیزات اخلالگر رادار یا موشکهای هوا به هوا در مجموع به وزن ۲۰۰۰ کیلوگرم شامل:

راکت: غلاف های ۲۰ تایی راکت پاد ۸۰ م م غیر قابل کنترل اس-۸ یا ۱۲۲م م اس-۱۳

موشک: پاد ۶ تایی موشکهای ضد تانک 9K121 Vikhr با حداکثر توان حمل ۱۲ عدد، موشکهای هوا به هوا و موشک هوا به زمین نیمه اتوماتیک لیزری Kh-25

بمب‌ها: حداکثر ۴ بمب ۲۵۰ کیلوگرمی یا ۲ بمب ۵۰۰ کیلوگرمی

قابلیت نصب غلاف تیربار UPK-23-250، گالنهای جدا شونده ۵۰۰ لیتری بنزین، پادهای دو قلو شلیک موشک سبک هوا به هوای ایگلا (۴ موشک در مجموع)، نصب پادهای پرتاب گر چف و فلیر نوک هر بال (۵۱۲ چف و فلیر سر هر بال)

 

شکارچی شب (روسیه)

 

میل ام‌آی-۲۸ یک بالگرد تهاجمی روسی جهت مقابله با اهداف زمینی زره‌پوش و اهداف هوایی کم‌سرعت در روز و شب و تمام وضعیت‌های آب‌ و هوایی است. این بالگرد ۴ پره مجهز به به دو موتور توربو شفت با قدرت۲۲۰۰ اسب بخار می‌باشد.

کار بر روی طراحی میل ام آی-۲۸ در سال ۱۹۸۰ آغاز شد و اولین پیش‌ نمونه آن در نوامبر ۱۹۸۱ به پرواز درآمد. در سال ۲۰۰۶ اولین فروند از آن به نیروی هوایی روسیه تحویل داده شد. پیش بینی می‌شود این بالگرد تا سال ۲۰۱۶ جایگزین میل می ۲۴ شود.

 

 

جنگ‌افزار ثابت سازمانی میل -۲۸، یک قیضه توپ ۳۰ میلیمتری «شیپونوف ۲ اِی ۴۲» (Shipunov 2A42) با ۳۰۰ تیر فشنگ می‌باشد. این توپ که در زیر دماغه نصب شده، در اصل یک جنگ‌افزار پیاده‌نظام است که بر روی نفربرهای زرهی «بی ام پی-۲» نصب شده است. این جنگ‌افزار دارای دو نواخت تیر می‌باشد، نواخت تیر ۲۰۰ تیر در هر دقیقه و ۵۵۰ تیر در دقیقه است که برد آن بر اهداف زمینی ۱۵۰۰ متر و علیه اهداف هوایی ۲۵۰۰ متر است که گلوله‌ها شامل گلوله‌هایی با انفجار زیاد برای استفاده علیه نفرات و گلوله‌های ضد زره می‌باشد. فشنگ‌ها در دو غلاف جعبه‌ای شکل (هر کدام ۱۵۰ تیر) که در دو سوی توپ نصب شده‌اند قرار دارند و با حرکات افقی و عمودی توپ حرکت می‌کنند. توپ به همراه جعبه فشنگ‌ها قادر به چرخش ۱۱۰ درجه‌ای به هرطرف، ۱۳ درجه به بالا و و ۴۰ درجه به پایین است. میل -۲۸ دارای دو بالچه کوتاه هر یک با ۲ آویزگاه حمل سلاح است که در دو سوی بدنه در زیر محفظه موتورها نصب شده‌اند. هر یک از این آویزگاه‌ها توانایی حمل تا ۴۸۰ کیلوگرم بار را دارد که معمولاً شامل ۲ مجموعه موشک‌های ضد تانک لوله پرتاب هدایت شوند رادیویی «۹ ام ۱۱۴ اِشتورم» (9M 114 shtrtum) و یا «۹ ام اَتکا» (9M 120 Atka) است. موشک «اَتکا -وی» جنگ‌افزار اصلی ضد زره میل-۲۸ و به ویژه مدل «اِن» (N) می‌باشد. بیشینه برد این موشک با سامانه هدایت رادیویی فرمان در خط دید ۵٬۸ کیلومتر و مجهز به سرجنگی متوالی است. توان نفوذ آن ۵۸۰ میلیمتر در زره فولادی پس از غلبه بر زره واکنشی انفجاری است. . جنگ‌افزار هدایت ناپذیر میل-۲۸ شامل انواع گوناگونی از موشک‌های ۷۰، ۸۰، ۱۲۲ میلیمتری و غلاف توپ «یو پی کِی-۲۳-۲۸» شامل یک توپ دو لول ۲۳ میلیمتری به همراه ۲۵۰ تیر فشنگ می‌باشد که همگی در آویزگاه‌های زیر بال حمل می‌شوند. دیگر جنگ‌افزارهای قابل حمل این بالگرد عبارتند از: غلاف مین پخش کن «کِی ام جی یو-۲» و موشک‌های هوا به هوای «۹ کی-۳۱۰» و «۹ ام-۳۹ ایگلا». معمولاً تا ۸ موشک هوا به هوا را می‌توان در ۴ پرتابگر دوتایی برای کاربرد بر ضد بالگردها و هواپیماهای بدون سرنشین حمل کرد. در نوک هر بالچه، یک غلاف حاوی پرتابگرهای شراره (چف) با امکان حمل گیرنده‌های اخطار امواج راداری و لیزری می‌توان نصب شود.
 

 

مشخصات

 

قطر گردش پروانه اصلی: ۱۷/۲ متر

حداکثر طول (پروانه‌ها در حال چرخش): ۲۱/۳۳ متر

درازای بدنه: ۱۷/۰۱ متر

پهنای بدنه (شامل محفظه موتورها): ۳/۱۲ متر

پهنای بدنه (شامل پهنای بالچه‌ها): ۵/۸۹ متر

بلندا از سطح زمین: ۳/۳۹۵ متر

وزن خالی: ۸۶۰۰ کیلوگرم

وزن عادی برخاستن: ۱۰۷۰۰ کیلوگرم

بیشینه وزن برخاستن: ۱۱۵۰۰ کیلوگرم

بیشینه سرعت: ۳۰۰ کیلومتر بر ساعت (۳۲۰ کیلومتر بر ساعت به دلیل نوک پره‌های رو به عقب)

سقف پروازی خدمتی: ۴۶۰۰ متر

برد با بیشینه سوخت: ۶۷۰ کیلومتر، شامل سوخت ذخیره ۳۰ دقیقه پرواز

برد با بیشینه وزن بار: ۴۷۰ کیلومتر

برد عبوری: ۱۳۲۰ کیلومتر با ۴ مخزن سوخت خارجی

توپ: یک قبضه ۳۰ میلیمتری

تعداد فشنگ: ۳۰۰ تیر

موشک: موشک‌های ۷۰، ۸۰، ۳۰ میلیمتری

موشک ضد تانک: ۱در کل ۶ موشک «۹ ام ۱۱۴ اشتورم»؛ «۹ ام-۱۲۰اَتکا» با سیستم هدایت رادیویی فرمان در خط دید

بیشینه برد موشک ضد تانک: ۶ تا ۸ کیلومتر

موشک هوا به هوا: «۹ کا ۳۱۰» (کد ناتو: سام-۱۶)؛ «۹ ام ایگلا» (کد ناتو: سام ۱۸)

سامانه کنترل آتش: سایت مستقر بر کلاهخود خدمه، سامانه کسب و نشانگذاری هدف، سامانه دید شبانه خلبان، رادار موج میلیمتری «ان او-۲۵»

 

 

یوروکوپتر تایگر (آلمان - فرانسه)

 

نوعی بالگرد جنگنده دو موتوره و چهارپره است که در شرکت آلمانی - فرانسوی یوروکوپتر طراحی شده و تولید می‌شود. نخستین پیش‌نمونه این هلیکوپتر در سال ۱۹۹۱ به پرواز درآمد، اما به کار گیری رسمی آن در هوانیروز آلمان و فرانسه تا سال ۲۰۰۳ به طول انجامید.

 

این هلیکوپتر تهاجمی محصول نهایی پروژه مشترک آلمان و فرانسه در دوران جنگ سرد برای تولید یک هلیکوپتر ضدتانک کارآمد است که بتواند در برابر حمله نیروهای زمینی شوروی به اروپای غربی ایستادگی کند. به این منظور بخش‌های هلیکوپترسازی شرکت فرانسوی آئروسپاسیال و شرکت آلمانی دایملر-بنز در هم ادغام شده و یوروکوپتر را ایجاد کردند. پس از فروپاشی شوروی و پایان جنگ سرد آلمان و فرانسه تصمیم گرفتند این پروژه را برای ساخت یک هلیکوپتر جنگنده چند منظوره ادامه دهند که بتواند علاوه بر شکار تانک‌ها و زرهپوش‌های دشمن در نقش های دیگری چون پشتیبانی نزدیک هوایی از نیروهای زمینی خودی، عملیات‌های شناسایی مسلح در میدان جنگ و اسکورت بالگردهای دیگر نیز کارآمد باشد.

 

 

تایگرهای فرانسوی به یک توپ مسلسل ۳۰ میلی‌متری جیات ۳۰ ساخت شرکت فرانسوی جیات مجهز هستند که در جهت نگاه خلبان حرکت می‌کند و این کار از طریق کلاه هوشمند خلبان تایگر انجام می‌شود. آلمانی‌ها به دلیل لگد زیاد این سلاح با نصب آن بر روی بالگردهای خود مخالفت کردند و در نتیجه تایگرهای آلمانی به طور پیش‌فرض به هیچ سلاحی مجهز نیستند و در صورت نیاز با تیربارهای ۱۲.۷ م‌م مسلح خواهند شد. تایگر همچنین با توجه به نوع ماموریت خود به انواع مختلفی از موشک‌ها و راکت‌ها یا مسلسل‌های اضافی تجهیز می‌شود و برای هدایت آن‌ها از یک کامپیوتر کنترل آتش مخصوص برخوردار است.
 

 

شاید پیشرفته‌ترین سامانه اویونیکی این بالگرد سیستم اوزیریس باشد که از چند دوربین تلویزیونی و گرمایی، یک مسافت‌یاب و علامت‌گذار لیزری و چندین ژیروسکوپ تشکیل می‌شود. اوزیریس به عنوان سنسور اصلی برای مشاهده و نشانه‌گیری اهداف عمل می‌کند و از طریق سیستم‌های رایانه‌ای سلاح‌ها اطلاعات مربوط به شلیک و هدف‌گیری را به خلبان ارائه می‌کند.تایگر در آلمانی Tiger و در فرانسوی Tigre نوشته می‌شود و به معنی ببر است. نام این بالگرد به پیروی از سنت فرانسوی‌ها در نام‌گذاری بالگردهای خود به نام حیوانات تیزرو انتخاب شده‌ است. سنتی که در نامگذاری هلیکوپترهای معروف فرانسوی همچون پوما، غزال و آلوئت رعایت شده بود.

 

تایگر نخستین بالگرد اروپایی است که به طور کامل با ترکیبات کامپوزیتی ساخته شده‌است. این هلیکوپتر از ویژگی‌های پیشرفته دیگری چون کابین خلبان شیشه‌ای، فناوری‌های پنهان‌کاری و مانورپذیری بالا برخوردار است و در طول عمر کوتاه فعالیت خود ماموریت‌های جنگی متعددی را در افغانستان، لیبی و مالی به انجام رسانده‌است. این هلیکوپتر هم‌اکنون در نیروهای مسلح چهار کشور آلمان، فرانسه، اسپانیا و استرالیا در حال فعالیت است.

 

 

مشخصات

 

حداکثر وزن برخاست: ۶۶۰۰ کیلوگرم

نیروی محرکه: دو موتور توربوشفت ام‌تی‌یو توربومکا رولزرویس MTR 390 هر یک به قدرت ۱۴۶۴ اسب بخار (۱۰۹۲ کیلووات)

ظرفیت سوخت داخلی: ۱۱۰۵ کیلوگرم

سوخت داخلی + محفظه سوخت اضافی: ۱۶۸۹ کیلوگرم

حداکثر سرعت پرواز کروز با حداکثر وزن برخاست: ۲۷۱ کیلومتر بر ساعت (۱۴۶ گره هوایی)

مداومت پروازی استاندارد: ۲ ساعت و ۳۰ دقیقه

حداکثر مداومت پروازی با محفظه‌های سوخت اضافی: ۵ ساعت

حداکثر برد عملیاتی در حالت مسلح با سوخت استاندارد: ۷۴۰ کیلومتر

حداکثر برد عملیاتی در حالت «غیر مسلح» با سوخت اضافی: ۱۱۳۰ کیلومتر

سقف پروازی: ۴۰۰۰ متر

حداقل دمای عملیاتی: ۳۰ تا ۳۵ درجه سانتی‌گراد زیر صفر
 

 

 

اجرای یک مانور پروازی به وسیله جنگ‌افزارهای تایگر به این شیوه است:

 

در مأموریت‌های تهاجمی

 

۴ موشک هوابه‌هوای میسترال + ۸ موشک ضد تانک هلفایر یا اسپایک + توپ ۳۰ میلی‌متری یا

 

۲ موشک هوابه‌هوای میسترال + ۴ موشک ضد تانک هل‌فایر یا اسپایک + ۳۴ راکت هوابه‌زمین ۶۸ میلی‌متری

 

۲۶ راکت هوابه‌زمین ۷۰ میلی‌متری هیدرا + توپ ۳۰ میلی‌متری

در مأموریت‌های حمله به زمین

 

۶۸ راکت هوابه‌زمین ۶۸ میلی‌متری + توپ ۳۰ میلی‌متری

 

۵۲ راکت هوابه‌زمین ۷۰ میلی‌متری هیدرا + توپ ۳۰ میلی‌متری

در مأموریت‌های شناسایی مسلح

 

۴ موشک هوابه‌هوای میسترال + ۴۴ راکت هوابه‌زمین ۶۸ میلی‌متری

 

۳۸ راکت هوابه‌زمین ۷۰ میلی‌متری هیدرا + توپ ۳۰ میلی‌متری

در مأموریت‌های هوابه‌هوا

 

۴ موشک هوابه‌هوای میسترال + توپ ۳۰ میلی‌متری

 

کبرا (آمریکا)

 

این بالگرد آمریکایی برای اولین بار در سال 1965 پرواز کرد و خدمت در ارتش بیش از 15 کشور را در کارنامه دارد . بیش از 2300 فروند از انواع این بالگرد ساخته شده که نشان از محبوبیت ، کارایی و موفقیت آن دارد.به خاطر همین عملکرد خوب سپاه تفنگداران امریکا تصمیم گرفت تا کبرا را برای سالهای بعد از 2020 نیز به خدمت گیرد و ان را توسط برنامه ارتقای H-1 عملی کرد و این گونه بود که AH-1Z VIPER افعی متولد شد.H-1Z بالگردی دو موتوره بر پایه AH-1W سوپر کبرا است که برای سپاه تفنگداران آمریکا ساخته شد. 

 

AH-1Z از 4 پره ، چرخانه اصلی کامپوزیتی ، سامانه مخابراتی ارتقا یافته و سیستم هدف یابی جدید بهره می برد. سیستم چرخاننده اصلی در اوایل سال 1980 بر روی بل Bell-403 به طور موفقیت آمیزی آزمایش شد. به خاطر عملکرد فوق العاده این چرخاننده، سپاه تفنگداران دریایی آمریکا تصمیم گرفت تا آن‌را به بالگرد جدید خود یعنی AH-1Z اضافه کند. سازندگان این سیستم منحصر به فرد اعلام کردند که سیستم مزبور می تواند چابکی بی سابقه، افزایش قابل ملاحضه سرعت، پرواز نرم و قابلیت اطمینان عالی را ارائه کند.

 

 

 

در سال 1996 سپاه تفنگداران دریایی آمریکا ، برنامه ارتقا H-1 را با امضا قراردادی با شرکت بل آغاز کرد تا 180 فروند AH-1W و 100فروند UH-1N را به مدل های پیشرفته AH-1Z و UH-1Y ارتقا دهد. این برنامه باعث تولید بالگردهای تهاجمی و کمک رسانی جدید و پیشرفته می‌شد که از قطعات و امکانات مشابه استفاده می کردند. این امر همچنین باعث کاهش قیمت نگهداری و عملیاتی کردن آنها می‌گردید. AH-1Z و UH-1Y هر دو از دم، موتور، چرخانه، ایونیک، نرم افزار، کنترل کننده ها و نمایشگرهای مشابه استفاده می کنند که 84% قطعات آنها شبیه به هم است. برنامه ارتقا از سال 1996 نا سال 2003 به دلیل تحقیقات به صورت کندی ادامه داشت. چرخانه دو پره موجود باید با مدل 4 پره مشخصه های AH-1Z از جمله سرعت، محموله قابل حمل، سرعت اوج گیری و پایداری را افزایش می داد و باعث کم شدن تکان‌های شدید چرخانه می گردید.
 

 

 

اولین پرواز AH-1Z در 8 دسامبر 2000 انجام شد و قرار است تا سال 2018 ادامه یابد. در فوریه 2008 نیروی دریایی 40 فروند AH-1Z جدید سفارش داد اما به جای ارتقا AH-1W های قبلی برای آنها بدنه جدید در نظر گرفت. در سپتامبر همان سال نیز سفارش های خود را به 247 فروند رساند که 58 فروند از آنها دارای بدنه جدید بودند، از تولید دوباره بدنه انتظار می رفت تا 10000 ساعت به عمر بدنه AH-1Z اضافه کند. 
 

AH-1Z در ماه مه 2005 پرواز آزمایشی در دریا را به پایان رساند و در 15 اکتبر همان سال سپاه تفنگداران دریایی آمریکا ورود اولین AH-1Z را به ناوگان خود جشن گرفت. اما در سال 2008 طی آخرین مرحله آزمایشهای پروازی مشکلاتی در سامانه هدفیابی آن دیده شد. مشکلات این سیستم در پایداری، وضوح تصویر، گم شدن هدف با بعضی تغییرات جزیی و در کل رفتار غیر عادی سامانه هدفیابی بود که تا قبل از تولید انبوه آن برطرف گردید. سیستم هدفیابی AH-1Z از نسل سوم سیستم جلونگر فروسرخ بهره می برد و قادر است در شب و روز و در تمامی شرایط جوی کار خود را به خوبی انجام دهد. این مشکلات باعث 18 ماه تاخیر در تولید و در پی آن افزایش 140% قیمت وایپر گشت، اما سرانجام در سال 2010 این افعی مرگبار مجوز ورود خود را دریافت کرد و تاکنون 30 فروند از آن وارد خدمت شده است.

 

 

 تسلیحات 

 

بسته های تسلیحاتی AH-1Z با نمونه قبلی خود یعنی AH-1W تفاوت چندانی ندارد. وایپر از رگبار 20 میلیمتری ساخت شرکت کنن بهره می برد که می تواند داده های خود را به کلاه خلبان منتقل کند. در مجموع AH-1Z می تواند مخلوطی از راکتها، موشکهای AGM-114 هلفایر و AIM-9 سایدوایندر را حمل کند. AH-1Z قادر به حمل 16 موشک هلفایر است که با AH-64D تفاوتی ندارد. در آینده نیز سلاح های افزودنی جدید به این بالگرد اضافه خواهد شد که مهمات کشنده با دقت بالا و موشکهای دنبال کننده از جمله آنها هستند.
 

 

 

 مشخصات 

 

خدمه: 2 نفر خلبان و افسر تسلیحات 

ظرفیت: 3021 کیلوگرم ( 6661 پاوند )

طول: 17.8 متر ( 58 پا )

ارتفاع: 4.37 متر ( 14 پا )

وزن خالی: 5580 کیلوگرم ( 12300 پاوند )

بیشینه وزن برخاست: 8390 کیلوگرم ( 18500 پاوند )

بیشینه سرعت: 411 کیلومتر بر ساعت ( 160 نات )

برد: 685 کیلومتر ( 370 ناتیکال مایل )

شعاع عملیاتی: 231 کیلومتر با 1130 کیلوگرم محمات ( 125 ناتیکال مایل )

بیشینه ارتفاع پروازی: 20000 پا 

سرعت اوج گیری: 2790 پا بر دقیقه

 

 

سوپر کبرا (آمریکا)

 

 

بِل اِی‌اِچ-۱جی و تی معروف به سی کبرا  و بِل اِی‌اِچ-۱دبلیو معروف به سوپر کبرا  و بِل اِی‌اِچ-۱زد معروف به وایپر rمدل های دو موتوره و بهینه سازی شده و پیشرفته تر بالگرد ای اچ-١ " هیویی کبرا " هستند.

 

اولین نمونه های دو موتوره بالگرد بل ای‌اچ-۱ کبرا به نام های بِل اِی‌اِچ-۱جی  و بِل اِی‌اِچ-۱تی  ( نمونه بهبود یافته AH-1J ) معروف به سی کبرا ( کبرای دریایی )  مخصوص نیروی تفنگداران دریایی ایالات متحده آمریکا ساخته شد. نمونه صادراتی ای اچ-١جی به سی کبرا بین‌المللی  معروف شد و خود دارای دو مدل با قابلیت شلیک و هدایت موشک های ضد تانک هدایت سیمی بی‌جی‌ام-۷۱ تاو معروف به تاو کبرا (TOW Cobra) مجهز به سیستم هدفگیری و هدایت تلسکوپی ام-٦٩ این موشک ها در پوزه بالگرد و نمونه بدون قابلیت شلیک و هدایت این موشک های ضد تانک ، معروف به نان تاو ( Non TOW) بود.١٦٠ فروند از مدل نان تاو و ٦٢ فروند از مدل تاو بالگرد ای اچ-١جی سی کبرا  از سال ١٩٧٤ توسط هوانیروز ارتش شاهنشاهی ایران با هدف مقابله با توان عظیم زرهی کشور عراق و شوروی پیشین به خدمت درآمد. 
 

 

 

نمونه های بعدی دو موتوره به ترتیب بِل اِی‌اِچ-۱دبلیو  معروف به سوپر کبرا (به انگلیسی: Super Cobra) و اخرین و پیشرفته ترین نمونه کبرا یعنی بِل اِی‌اِچ-۱زِد (به انگلیسی: AH-1Z) معروف به وایپر ( افعی ) (به انگلیسی: Viper) هستند . لازم به ذکر است نمونه بِل اِی‌اِچ-۱زد با نام زولو کبرا (به انگلیسی: Zulu Cobra) نیز شناخته می شود.

 

ایران، اولین مشتری خارجی هلیکوپتر کبرا بود. ارتش شاهنشاهی ایران سی کبرای دو موتوره نیروی دریایی را به کبراهای تک‌ موتوره نیروی زمینی آمریکا ترجیح داد و در سال ۱۹۷۲ سفارش خرید ۲۰۲ فروند از مدل ارتقا یافته ای‌اچ-۱جی را به شرکت بل داد. کبراهای ایرانی به موتور پرقدرت‌تر T400-WV-402 مجهز شده بودند و چرخ‌دنده‌های کاهش‌دهنده لگد هم بر روی برجک هلیکوپتر نصب شده بود. 
 

سلاح برجک این کبراها هم مثل کبراهای نیروی دریایی یک قبضه تیربار گاتلینگ ۲۰ میلی‌متری سه‌لول ام۱۹۷ بود که ظرفیت حمل ۷۵۰ گلوله برای آن در هلیکوپتر وجود داشت. کمک‌خلبان که نقش تیربارچی را هم ایفا می کرد از یک سیستم دید تثبیت‌شده و حتی یک صندلی تثبیت‌شده برای به حداقل رساندن لرزش بهره‌مند بود. ۶۲ فروند از کبراها هم به دلیل نصب سیستم هدفگیری و هدایت ام -٦٩ قابلیت شلیک موشک‌های ضدتانک بی جی ام -٧١ تاو را داشتند که با نام " تاو کبری" شناخته می شدند و هر یک از آن‌ها می‌توانست حداقل چهار و حداکثر ۸ تیر از این موشک ضد زره هدایت سیمی را با خود حمل کند اما بقیه از این قابلیت بی‌بهره بودند و تنها به تیربار ۲۰ میلی متری و راکت‌های هیدرا ۷۰ متکی بودند که حداکثر ۳۸ عدد از آن‌ها در پایلون‌های دو طرف بالگرد حمل می‌شد.

 

کبراها با موفقیت قابل توجهی در طول جنگ ایران و عراق استفاده شدند. این هلیکوپترها علاوه بر انجام ماموریت‌های ضد تانک و پشتیبانی نزدیک هوایی درگیری‌های متعددی با بالگردهای میل می-۲۴ نیروی هوایی عراق داشتند که اولین نبردهای هلیکوپتر به هلیکوپتر در یک جنگ واقعی محسوب می‌شوند. تمامی مدل دو موتوره ای اچ-١جی تی دبلیو زد  مجهز به توپ بیست میلیمتری سه لول چرخان ام-١٩٧  Dynamics 20 mm (0.787 in) M197 3-barreled Gatling cannon)هستند. تمامی مدل های بالگرد کبرا می‌توانند به راکت‌های هدایت ناپذیر هایدرا ٧٠  در لانچر های هفت تایی ام-٢٦٠ و یا نوزده تایی ام-٢٦١ مجهز بشوند. تمامی این مدلها توانایی حمل و شلیک چهار و یا هشت موشک ضد تانک هدایت سیمی بی‌جی‌ام-۷۱ تاو را دارند. البته لازم به ذکر است اکثر مدلهای AH-1J به سیستم هدفگیری و هدایت تلسکوپی ام-٦٩ برای هدفگیری و هدایت موشک های ضد تانک بی‌جی‌ام-۷۱ تاو در قسمت پوزه مجهز نیستند و قابلیت حمل و شلیک این موشک ها را ندارند و به اختصار آنها را نان تاو میخوانند. مدل های AH-1W و AH-1Z توانایی حمل و شلیک چهار و یا هشت موشک هدایت لیزری ضد تانک ای‌جی‌ام-۱۱۴ هل‌فایر  و موشک های هوا به هوای ایم-۹ سایدوایندر را دارند.

 

 

مشخصات 

 

خدمه: 2:نفر (CPG)

طول: 53 ft 5 in (16.3 m) (with both rotors turning)

قطر پروانه بالگرد: 43 ft 11 in (13.4 m)

ارتفاع: 13 ft 5 in (4.1 m)

وزن خالی: 6,610 lb (2,998 kg)

بیشینه وزن برخاست: 10,000 lb (4,540 kg)

پیشرانه هواگرد: 1× Pratt & Whitney Canada T400-CP-400 توربوشفت, 1,800 shp (1,342 kW)

قدرت نهایی خروجی 1,530 shp (1,125 kW)

حداکثر سرعت مجاز: 190 knots (219 mph, 352 km/h)

سرعت بیشینه: 152 knots (175 mph, 282 km/h)

برد: 311 nmi (358 mi, 576 km)

سقف پروازی: 10,500 ft (3,215 m)

نرخ اوج‌گیری: 1,090 ft/min (5.54 m/s)

مسلسل گاتلینگ سه‌لول ۲۰ میلی‌متری ام۱۹۷ (مدل سه‌لول و سبک‌شدهٔ ام۶۱ والکان)

راکت و هوا به‌سطح ۷۰ میلی‌متری هیدرا

موشک ضد تانک بی‌جی‌ام-۷۱ تاو

موشک ضد تانک ای‌جی‌ام-۱۱۴ هلفایر در نمونه های AH-1W/Z

موشک هوابه‌هوای ایم-۹ سایدوایندردر نمونه های AH-1W/Z

 

Z 10 (چین)

 

هلی کوپتر Z-10 توسط گروه ساخت تجهیزات هوایی CHANGHE چین برای ارتش این کشور طراحی و ساخته شده است. هلی کوپتر Z-10 در درجه ی اول یک هلی کوپتر ضد زره در میدان نبرد می باشد، این هلی کوپتر همچنین قادر است در نبردهای محدود هوایی نیز شرکت کند .هلی کوپتر Z-10 دارای یک طرح معمولی از هلی کوپترهای هجومی می باشد. این هلی کوپتر به یک روتور اصلی پنج تیغه و یک روتور فرعی چهار پره در قسمت دم هواپیما می باشد. نیروی محرکه این هلی کوپتر به وسیله دو موتور تامین می شود که این دو موتور در قسمت عقب کابین خلبان قرار گرفته است. طول این هلی کوپتر هجومی 14.1 متر و شعاع حرکتی پره های آن نیز 13 متر می باشد. ارتفاع این هلی کوپتر از سطح زمین 3.5 متر و حداکثر وزن آن در هنگام برخاستن از زمین 8 تن می باشد. 
 

 

 

در قسمت چانه این هلی کوپتر سه مسلسل 20 و 30 میلی متری با قابلیت AUTOCANNON تعبیه شده است . در بال های کناری نیز چهار جایگاه برای بارگذاری سلاح های خارجی همچون موشک  GJV289A وجود دارد. این هلی کوپتر همچنین قابلیت انطباق با موشک ضد تانک هدایت پذیر HJ-10  را نیز دارا می باشد . این موشک معادل موشک هلفایر آمریکایی می باشد . Z-10 قادر به حمل هشت عدد از این موشک ها برای ماموریت‎های حمله به زره پوش ها می باشد.
 

 

مشخصات 

 

تعداد سرنشینان: دو نفر 

وزن بدون بار: 5540 کیلو گرم

حداکثر وزن همراه با بار: 7000 کیلوگرم 

حداکثر وزن برخاستن از زمین: 8000 کیلوگرم

حداکثر سرعت: 300 کیلومتر بر ساعت 

سرعت کروز: 270 کیلومتر بر ساعت 

سقف پروازی: 800 کیلومتر